ដោយ៖ សម្បត្តិពេជ្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំប្រទេសកម្ពុជាតែងតែរៀបចំប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលជាប្រពៃណីរបស់ជាតិខ្មែរ ហើយជាទូទៅពិធីនេះត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងរយៈពេល៣ថ្ងៃ គឺទី២២-២៣-២៤ ខែកញ្ញា។ មុនពេលថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌមកដល់ ប្រជាពលរដ្ឋស្ទើរតែទាំងអស់ បាននាំគ្នាធ្វើដំណើរចាកចេញពីលំនៅដ្ឋាន ឆ្ពោះទៅកាន់ស្រុកកំណើតរៀងៗខ្លួន ដើម្បីជួបជុំសាច់ញាតិបងប្អូនផឹកស៊ីសប្បាយ ក្នុងពេលធ្វើបុណ្យរួមគ្នា។
ការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋពីទីក្រុងទៅកាន់ទីជនបទដោយរថយន្តឈ្នួល រឺរថយន្តតាក់ស៊ី ដែលផ្ទុកមនុស្សច្រើនណែនណាប់លើសចំណុះ បានធ្វើឲ្យអ្នកដំណើរក្នុងរថយន្តដកដង្ហើមមិនចង់រួច ដែលនេះនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផាសុភាពអ្នកធ្វើដំណើរ។ ដោយឡែកអ្នកបើកបរម៉ូតូជាមួយនិងអ្នករួមដំណើរ គេសង្កេតឃើញថា ស្ទើរតែ៩០% មិនបានពាក់មួកសុវត្ថិភាព ដែលកត្តាខាងលើនេះ គឺជាដើមហេតុធ្វេសប្រហែសបង្កឲ្យកើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស និងរងរបួសជាច្រើននាក់នៅថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលនេះខុសគ្នាពីថ្ងៃធម្មតាទ្វេដង។
ថ្លែងប្រាប់តាមប្រពន្ធ័ទូរសព្ទ័ជាមួយនិងគេហទំព័ររបស់ ABC nonstop លោកវរសេនីយ៍ឯក សុខ ណុប អនុប្រធាននាយកដ្ឋានសណ្ដាប់ធ្នាប់នៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានឲ្យដឹងថា មនុស្សស្លាប់និងរងរបួសច្រើននាក់ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គឺនៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាមានរៀបចំប្រារព្ធពិធីបុណ្យជាតិប្រពៃណីជាតិ រឺពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ដូចជាសិទ្ធនារី បុណ្យសកល និងទិវាសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតផងដែរ ដោយឡែកសម្រាប់ថ្ងៃធម្មតាវិញ បើគិតជា មធ្យមក្នុងថ្ងៃយ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សស្លាប់៦នាក់ប៉ុណ្ណោះ និងរងរបួសប្រមាណជាង២០នាក់។
លោកបន្តថា នៅពេលមានពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិទាំងភ្ជុំបិណ្ឌ អ៊ុំទូក និងចូលឆ្នាំក្តី ចរិកប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិយមជួបជុំគ្នា ដើរលេងសប្បាយរួចនាំគ្នាផឹកស្រារហូតដល់ ស្រវឹងជោគខ្លួន។ លុះដល់ពេលពិធីផឹកស៊ីបានបញ្ចប់ ពួកគេក៏នាំគ្នាធ្វើដំណើរតាមរថយន្ត រឺអ្នកខ្លះជិះម៉ូតត្រឡប់ទៅផ្ទះរៀងៗខ្លួនវិញ។ ដោយសារតែការផឹកស៊ីស្រវឹងហើយធ្វើការបើកបរខ្វះស្មារតីប្រុងប្រយត្ន័ផងនោះទើបបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់កើតឡើង។អ្នកខ្លះទៀតបើកបរមិនគោរពច្បាប់ក្នុងពេលបើកបរគឺចង់ជែងគ្នាយកឈ្នះចាញ់ គ្មានការយល់យោគនិងអត់អោន ដែលកត្តានេះជាហេតុបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតឡើង។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅពេលមានពិធីបុណ្យទានម្តងៗ គេតែងសង្កេតនៅតាមផ្លូវមានការកកស្ទះស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង ដែលនេះមិនមែនត្រឹមតែបង្កឲ្យអ្នកបើកបរ និងអ្នករួមដំណើរជួបប្រទះនិងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាបានបណ្តាលឲ្យភាគីម្ខាងទៀតរងគ្រោះថ្នាក់ជាមួយផងដែរ។ ភាគច្រើនជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គឺស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះពី១៨ដល់៣០ឆ្នាំ ដែលកត្តានេះ គឺក្ដីព្រួយបារម្ភមួយចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនិងប្រជាពលរដ្ឋ។
ដៃកាន់ចង្កូត ភ្នែកសំលឹងទៅមុខ ក្នុងស្មារតីបើកបរដោយកាយវិការប្រុងប្រយត្ន័នៅលើផ្លូវជាតិលេខ១ ដោយធ្វើដំណើរចេញពីភ្នំពេញឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តស្វាយរៀង លោកម៉ៅ មោង អ្នកបើករថយន្តឈ្នួលប្រភេទតូរីមួយគ្រឿងបាននិយាយប្រាប់ឲ្យដឹងថា លោកពិតជាដឹងច្បាស់ថា ការផ្ទុកមនុស្សលើសចំណុះអាចជាមូលហេតុបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់កើតឡើង ប៉ុន្តែដើម្បីការចំណេញខ្ពស់ លោកត្រូវតែបង្ខំដាក់មនុស្សញុកណែនរហូតដល់៣២នាក់ ក្នុងរថយន្តតូរីសមួយគ្រឿងនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«អ្នកភូមិដែលជិះលើឡានខ្ញុំ គេសុខចិត្តឲ្យខ្ញុំដាក់មនុស្សច្រើនចឹងដែរ ព្រោះអ្នកធ្វើដំណើរសុទ្ធតែស្គាល់គ្នានិងជាមិត្តភក្ត័នៅក្បែរផ្ទះគ្នាទៀត ហើយក្រៅពីឡានខ្ញុំគេមិនជិះទេ»។ លោកបន្តថា អំឡុងពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគឺត្រូវចំណាយលុយសម្រាប់ធ្វើដំណើរចំនួន៣ម៉ឺនរៀលក្នុងម្នាក់ ដែលថ្ងៃធម្មតាគឺត្រឹមតែ២ម៉ឺនរៀល។ ទោះបីមានការឡើងថ្លៃបែបនេះក៏ដោយពួកគេនៅតែជិះប្រជ្រៀតគ្នា ដើម្បីបានទៅដល់ស្រុកកំណើតជួបជុំបងប្អូនដែរ។
លោកថា៖«ពេលរត់ឡានឈ្នួលក្នុងពេលភ្ជុំបិណ្ឌ ខ្ញុំបើកបរតែពេលយប់ប៉ុណ្ណោះព្រោះដើម្បីជៀសផុតពីការកកស្ទះ រឺឯអ្នកជិះក៏យល់ព្រមធ្វើដំណើរនៅពេលយប់ដែរ។ ខ្ញុំដឹងថា ការផ្ទុកមនុស្សច្រើននិងការបើកបរនៅពេលយប់ងាយទទួលរងនូវគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដូច្នេះដើម្បីជីវភាពគ្រួសារ ខ្ញុំត្រូវតែធ្វើបែបនេះ»។ដោយឡែកយុវជន ជា ចន្នី ភេទប្រុស អាយុ២០ឆ្នាំ ជាអ្នកបើកបរឌុបប្អូនស្រីពីរនាក់ ដែលមានអាយុ១៧ឆ្នាំម្នាក់ និង១៨ឆ្នាំម្នាក់ទៀតជិះប្រជ្រៀតគ្នា បើកយ៉ាងលឿនដោយគ្មានមួកសុវត្ថិភាពទាំងបីនាក់។
យុវជនបាននិយាយថា៖«ខ្ញុំនិងប្អូនស្រីបាននាំគ្នាទៅស្រុកកំពង់ត្របែក នៃខេត្តព្រៃវែង ដើម្បីជួបម្តាយនិងលោកពុកនៅពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ។ ខ្ញុំអត់ពាក់មួកសុវត្ថិភាពគឺដោយសារតែពេលបុណ្យភ្ជុំគ្មាន ប៉ូលីសចរាចរណ៍នៅយាមតាមគោលដៅ ម្យ៉ាងវាធ្វើឲ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថប់ និងខូចម៉ូតសក់ ដែលខំធ្វើ តាំងពីនៅផ្ទះជួល»។ យុវជនបញ្ជាក់ថា ពេលត្រឡប់ទៅរៀននៅទីក្រុងវិញ ចន្នីនិងពាក់មួកសុវត្ថិភាព ដោយហេតុថា មិនចង់មានបញ្ហាឈ្លោះជាមួយនិងប៉ូលីសនគរបាល។
បើតាមរបាយការណ៍របស់នាយកដ្ឋានសណ្តាប់ធ្នាប់នៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានឲ្យដឹងថា សម្រាប់ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ រយៈពេល៥ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី២០-២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅទូទាំងប្រទេស បានកើតឡើង១៣៧លើក និងបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់៤៩នាក់ ក្នុងនោះអ្នករងរបួសធ្ងន់ស្រាល៣០៥នាក់។ ចំនួននេះបើធ្វើការប្រៀបធៀបនិងរយៈពេលដូចគ្នា កាលពីឆ្នាំ២០១៣កន្លងទៅគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានកើនឡើងចំនួន៥៣លើកស្មើនឹង៦៣% ក្នុងនោះស្លាប់កើនឡើង២១នាក់ស្មើនឹង៧៥% រងរបួសសរុបកើនឡើង៧៨នាក់ ស្មើនឹង៣៥%។
មូលហេតុបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់គឺល្មើសល្បឿនគឺជាបញ្ហាចំបងដែលមានរហូតដល់ទៅ៥៩លើក មិនគោរពសិទ្ធអាទិភាព១៤លើក មិនប្រកាន់ស្ដាំ១៣លើក ការបើកបរប្រជែងគ្រោះថ្នាក់១៥លើក ការស្រវឹង១៦លើកបត់គ្រោះថ្នាក់១០លើកបញ្ហាងងុយដេក៣លើកនិងកត្តាផ្សេងៗ៧លើក។គួរកត់សម្គាល់ថា ខេត្តដែលមានគ្រោះថ្នាក់និងរងគ្រោះច្រើនរួមមាន៖ ខេត្តពោធិសាត់ កណ្ដាល ព្រៃវែង និងកំពង់ធំ។ ក្នុងនោះគ្រោះថ្នាក់លើផ្លូវជាតិ៦៣% គ្រោះថ្នាក់លើផ្លូវលំ២២% គ្រោះ ថ្នាក់លើផ្លូវរាជធានី-ខេត្ត៧%។
កន្លងមកនេះ អ្នកតស៊ូមតិផ្នែកសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក បានសង្កេតឃើញការរឹតបណ្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍នាពេលសព្វថ្ងៃនេះ មានការថយចុះមុនអំឡុងពេលបោះឆ្នោត រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលកត្តានេះ បានធ្វើឲ្យអត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ស្លាប់ និងការរងរបួសបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ពិសេសអ្នកធ្វើដំណើរតាមយានយន្ត មានការថយចុះនូវការមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពជាដើម។បើតាមលោកគង់ សុវណ្ណ ប្រធានអង្គការដៃគូរសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោកសកល បានឲ្យដឹងថា លោកចង់ឃើញការរឹតបណ្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកមានការកើនឡើងវិញ ជាពិសេសការរឹតបណ្តឹងលើការពាក់មួកសុវត្ថិភាព និងការផឹកគ្រឿងស្រវឹងនៅពេលយប់ ដូច្នេះលោកសូមស្នើដល់សមត្ថកិច្ចចរាចរណ៍ មេត្តាចុះពង្រឹងការអនុវត្តរឹតបណ្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ឡើងវិញ ដោយការអនុវត្តត្រូវមានលក្ខណៈទូលំទូលាយនិងសុក្រិតភាពផងដែរ។
បើតាមលោក មួ សុខឃឿន មន្ត្រីគម្រោងអប់រំនិងផ្សព្វផ្សាយសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ អង្គការជនពិការអន្តរជាតិបានបញ្ជាក់ដែរថា បើតាមការសង្កេតរបស់លោកផ្ទាល់ការខកខានមិនបានចុះត្រួតពិនិត្យការរឹតបណ្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ នៅតាមគោលដៅជាច្រើនកន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ចាប់តាំងមុនពេលបោះឆ្នោតមកម្លេះ ដែលកត្តានេះ គឺអាចបណ្តាលមកពីប្រពន្ធ័គ្រប់គ្រងនិងការបែងចែកតួនាទីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចមិនបានច្បាស់លាស់ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបានចល័តពីកន្លែងមួយទៅមួយទៀតជាដើម។
បើតាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់លោកជោរ វី បឺ អ្នកស្រាវជ្រាវរបួសផ្នែកអន្តរជាតិនៃសកលវិទ្យាល័យ John Hopkins បានឲ្យដឹងថា លោកបានធ្វើការអង្កេតស្រាវជ្រាវទៅលើករណីអ្នកមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព នៅក្នុងតំបន់ចំនួន៥ គិតចាប់ពីខែមករាឆ្នាំ២០១១ រហូតដល់ខែមិនាឆ្នាំ២០១៤ គឺភ្នំពេញមានអត្រាអ្នកមិនពាក់មួកថយចុះពី៧៨ទៅ៦៥% កណ្តាលធ្លាក់ចុះពី៦៤ទៅ៥៨% កំពង់ស្ពឺធ្លាក់ចុះ៤០ទៅ៣៨% សៀមរាបពី៨០ទៅ៥៥% និងកំពង់ចាម ពី២៥ចុះទៅ២៣%។
ជាមួយផងដែរក្រុមអ្នកតស៊ូមតិ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានកំពុងស្វែងរកការគាំទ្រមតិ ដើម្បីជម្រុញឲ្យច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកដែលកំពុងនៅក្នុងរដ្ឋសភាជាតិឆាប់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលឆាប់គិតគូរនិង អនុម័ត ក្នុងទិសដៅចូលរួមកាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះថ្នាក់ដោយចរាចរណ៍។ ជាមួយគ្នាផងដែរលោកសុខ ណុប ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវវ័យ ឲ្យបើកបរតាមដងផ្លូវប្រកបដោយស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្ន ទទួលខុសត្រូវ យោគយល់អធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅឋមក និងគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ដើម្បីរួមគ្នាកាត់បន្ថយនូវអត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផងដែរ៕
ដោយ៖ សម្បត្តិពេជ្រ
