ពោធិ៍សាត់ ៖ ស្រុកភ្នំក្រវាញគឺជាស្រុកមួយដែលមានសក្ដានុពលយ៉ាងល្អប្រសើរក្នុងចំនោមស្រុកក្រុងទាំង៦នៅក្នុងទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់ ស្រុកនេះគឺជាស្រុកដែលនៅជាប់ជួភ្នំក្រវាញដូចស្រុកវាលវែងដែរ ដោយប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នេះមានលទ្ធភាពច្រើនក្នុងកាប្រកបរបចិញ្ចឹមជីវិត បានទាំងធ្វើស្រែនិងធ្វើចំការដំណាំកសិឧស្សាហកម្មបានទៀតផង។
ហើយស្រុកនេះមានសក្ដដានុពលយា៉ងខ្លាំងដោយមានភ្នំធម្មជាតិប្រភេទថ្មកែវមួយកន្លែងនៅក្នុងស្រុកនេះដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែទៅគាស់ យកថ្ម ប្រភេទថ្មកែវដ៏មានតម្លៃយកមកកែឆ្នៃឆ្លាក់ជារូបផ្សេងៗ សម្រាប់លក់ជូនអតិថិជនទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសថែមទៀត។
ក្រៅពីសក្កដានុពលនៃស្រុកភ្នំក្រវាញនេះអ្នកសាព័ត៍មានកម្ពុជាថ្មីនិងសួមលើកយកតំបន់ទេសចរដែលមានទេសសភាពដ៍ល្អស្រស់ត្រកាលនៅក្នុងស្រុកភ្នំក្រវាញមួយនេះថែមទៀតនោះគឺទំនប់ឈើតោកមួយកន្លែង» ដែលជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍មួយកន្លែងដ៍ពិសិទ្ធដែលមិនអាចមើលរំលងបានឡើយព្រោះតំបន់នេះក៍បានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុកមិនចាញ់និងតំបន់ផ្សេងៗឡើយជាពិសេសនោះគឺរដូវបុរាណប្រពៃណីជាតិខ្មែរយើងនិងបុណ្យប្រពៃណីចិនវៀតណម ។ ដោយក្នុងចំណោមរមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ជាច្រើនទៀតរបស់ទឹកដីនៃខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលតំបន់មួយនេះមានប្រវត្តិកំណើតតាំងពីបុរាណ្យផងដែរនោះ ត្រូវបានគេអះអាងនិងបង្ហាញថា មានជាប់ទាក់ ទិនទៅនឹងរឿងព្រេងនិទានខ្មែរមួយក្រោមទស្សនៈថា«នំមិនធំជាងនាឡិ»ព្រមទាំងមានរបាំម្យា៉ងដែលមានឈ្មោះល្បីនោះគឺ: របាំក្ងោកពោធិ៍សាត់ជារបាំបេះផ្លែក្រវាញដែលជនជាតិភាគតិចតែងតែលេងរបាំនេះតគ្នានៅរដូវពួកគេប្រមូលផល ក្នុងពេលបេះផ្លែក្រវាញទើបគេដឹងថា ជារបាំប្រៃណីរបស់អ្នកស្រុកភ្នំក្រវាញ របស់ខ្មែរដែលមានឈ្មោះបោះសម្លេងសិល្ប:ល្បីល្បាញរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក សំ ឃីម ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តពោធិ៍សាត់បានរៀបរាប់ដោយមានភាពទាក់ទាញ នៅភួមិសាស្ររមណីយដ្ឋានទំនប់ឈើតោក នេះថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០០នោះមិនសូវមានភ្ញៀវ ទេសចរមកលំហែកម្សាន្តទីនោះទេ ព្រោះតំបន់ទេសចរណ៍នេះខ្សត់ទឹកសម្រាប់ឲ្យភ្ញៀវទេសចរងូតលេង មានតែមន្ទាយទាហានឈជើងនៅតំបននោះស្រាប់តែក្រោយប្រមាណជា ឆ្នាំ២០០៣ ប្រទេសជាតិក៍រំកឹលខ្លួនអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខបន្តបន្ទាប់ ហើយតំបន់នៅក្នុងទំនប់ឈើតោកនេះ ក៍មានការអភិវឌ្ឍន៍កែប្រែយុត្តិសាស្ត្រឲ្យទៅជាតំបន់ប្រព័ន្ធស្រោចស្រព្វរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលឲ្យមាចរន្តទឹកហូរនៅតំបន់នេះមិនដាចធ្វើឲ្យប្រែខ្លាយទៅជាតំបន់រមនីយដ្ឋានតំបន់ទេសចរ(ឈើតោក)នេះតែម្ដង។ ដោយមុនដំបូងនោះមានការទាក់ទាញពលរដ្ឋក្នុងស្រុកនេះទៅលេងទីនោះជាលក្ខណ: គ្រួសារនិងជាកួយសាច់ញ្ញាតិថ្ងៃបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរ ក៍មានការដើរកំសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកស្រុកភ្នំក្រវាញនេះបាក់ទៅលេងច្រើនឡើងៗរហូតដល់អ្នកខេត្តពោធិ៍សាត់ទាំងមូលទៅទីតាំងនោះដែរ ហើយក៍ចាប់ផ្ដើមល្បីតគ្នានៃតំបន់ប៉ៃតងទេសចរណ៍ឈើតោកមួយនេះ ទាក់ទាញទេសចរអ្នករស់នៅជិតឆ្ងាយខេត្តកក្រុងផ្សេងៗមកលេងកំសាន្តតែម្តង ជាពិសេសនោះគឺក្នុងរដូវភ្ជុំបិណបុណ្យប្រពៃណីខ្មែរមកលេងទីនេះភ្លូកទឹកភ្លូកដីតែម្ដង។
លោកប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តពោធិ៍សាត់រូបនេះបានបង្ហាញថា ដោយសារនៅទីរមណីយដ្ឋាននេះមានសម្រស់ឆើតឆាយឆើតឆាយ និងជាតំបន់ដែលអាចមានសក្ដានុពលលើ វិស័យទេសចរណ៍នៅពេលអនាគតនោះមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តពោធិ៍សាត់ក៍បានដាក់បញ្ចូលតំបន់នេះជាតំបន់ទេសទេសចរក្នុងចំណោមតំបន់ទេសចរផ្សេងៗក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់យើងផងដែរ។ ហើយខាងអជ្ញាធរនិងមន្ទីទេចរខេត្តបានកំពុងរកវិធានការឬរកដៃគូអង្គការពាក់ព័ន្ធមកជួយលើកស្ទួយសហគមន៍ទេសចរណ៍នេះដើម្បីជាប្រយោជន៍រួមសម្រាប់ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ ពិសេសគឺមិនចង់ឲ្យមានកើតឡើងនូវបញ្ហាធម្មជាតិ និងបញ្ហានានាដែលអាចនឹងបំផ្លាញនូវសម្រស់ធម្មជាតិ ដ៏ស្រស់បំព្រងនៅរមណីយដ្ឋានដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៣នេះឲ្យបាត់បង់ដោយគ្មានការយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរដើម្បីអភិវឌ្ឍនោះទេ។
បើតាមកាផ្ដល់បទសម្ភាស់មួយរបស់លោក សូ សាហុង អភិបាលស្រុកភ្នំក្រវាញបានព័ត៍នាឲ្យភ្នាក់ងារឆ្លើយឆ្លងព័ត៍មានកាសែតកម្ពុជាថ្មីប្រចាំខេត្តពោធិ៍សាត់នាចុងសប្ដាហ៍ព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ទី០៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥ នោះថា ទីរមណីយដ្ឋាន«ទំនប់ឈើតោក»មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភួមិសាស្រទឹកដីស្រែពពាយ ឃុំសន្ទ្រែរ ស្រុកភ្នំក្រវាញ មានចម្ងាយប្រមាណជាង៤០គីឡូម៉ែត្រខាងត្បូងឈៀងខាងកើតពីទីរួមខេត្តពោធិ៍សាត់។
លោកអភិបាលស្រុកបន្តឲ្យដឹងថា បើតាមប្រវត្តិនៃទីរមណីយដ្ឋាន ទំនប់ឈើតោក នេះ មានជាប់ទាក់ទងទៅនឹងរឿង ព្រេងខ្មែរមួយដែលគេអះអាងនិងតំណាលថា នៅក្នុងសម័យកាលដ៏យូរលង់មួយកន្លងមកនោះ មានកំលោះ ក្រមុំមួយ គូបានស្រឡាញ់គ្នា ហើយក៏បានលួចណាត់ជួបគ្នាជាញឹកញាប់នៅក្បែរព្រៃនាមាត់ស្ទឹងមួយ។ ដោយកាលនៅក្នុងជំនាន់ នោះ ការជ្រើសរើសគូស្រករ ពោលគឺស្ថិតនៅក្នុងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីតឹងរ៉ឹងខ្លាំងណាស់ដោយជាទូទៅ គេសំអាងទៅលើទស្សនៈ «នំមិនធំជាងនាឡិ» បានន័យថា អាណាព្យាបាល ឬឪពុកម្តាយជាអ្នកសម្រេចចិត្តជំនួសមុខ ចំពោះអនាគតកូនចៅខ្លួនតែម្ដង។
លោក សូ សាហុង ក៍បានបន្តរៀបរាប់ឲ្យដឹងទៀតថា លុះពេលបន្ទាប់មកឪពុកម្តាយ ខាងស្ត្រីក្រមុំក៏បានសង្ស័យទៅលើកូនស្រីរបស់ខ្លួន ហើយក៏បានពឹងពាក់អ្នកស្រុក និងសាច់ញាតិឲ្យជួយ តាមដានសង្កេតលើអត្តចរិតរបស់កូនស្រីរបស់ខ្លួន។ ដោយសារសេចក្តីស្នេហាមានវិសាលភាពធំធេងជាង មហាសមុទ្រដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់ចេញពីគ្នាបាននោះ បានធ្វើឲ្យកំលោះក្រមុំមួយគូនេះនៅតែស្កាត់ជួបគ្នាជាញឹកញាប់ និងបានធ្វើឲ្យពួកអ្នកតាមដានឃើញហើយក៏យករឿងនេះទៅប្រាប់ដល់ឪពុកម្តាយខាងកូន ក្រមុំ។ លោកអភិបាលស្រុក បានបន្តថា ឪពុកម្តាយកូនក្រមុំបានសួរទៅអ្នកដែលបានឃើញកូនស្រីខ្លួន ជួបជាមួយកំលោះនោះថា«បានឃើញកូនស្រីខ្ញុំជួបប្រុសនៅកន្លែងណា?»។អ្នកតាមដានរូបនោះបានឲ្យដឹងបានឆ្លើយប្រាប់ដោយមិនដឹងថាកន្លែងនោះឈ្មោះអ្វីឲ្យពិតប្រាកដក៏ឆ្លើយថា«ខ្ញុំបានឃើញកូនអ្នកជួបប្រុសនៅកន្លែងព្រៃក្រាស់មានឈើមួយដុំជាប់នឹងដើមឈើទាក់នឹងវល្លិយោលតេកតោកៗ »។ ក្រោយដឹងដំណឹង នេះហើយឪពុកម្តាយខាងកូនស្រីក៏បានទៅតាមរកកូនទៅតាមការប្រាប់របស់អ្នកតាមដានហើយក៏ឃើញ កូនស្រីរបស់ខ្លួនជួប នឹងកំលោះជាសង្សាររបស់នាងមែន។រឿងនេះក៏បានល្បីពេញភូមិកន្លែងដែលនាងក្រមុំ និងអ្នកកំលោះជួបគ្នានោះក៏បានជាប់ឈ្មោះថា«ឈើយោលតេកតោក» និងក្រោយមកក៏បានហៅក្លាយមកជា«ឈើតេកតោក» ហើយក៏ក្លាយតៗមកទៀតថា«ឈើតោក»រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
លោក សូសាហុង អភិបាលស្រុកភ្នំក្រវាញបានបញ្ជាក់ថា ឲ្យដឹងទៀតថា ចំពោះរបាំក្ងោកពោធិ៍សាត់វិញនោះគឺជារបាំប្រជាជនភាគតិចនៅ ស្រុកភ្នំក្រវាញនោះហើយ ដោយរបាំនេះឈ្មោះថារបាំក្ងោកពោធិ៍សាត់។ រាល់ពេលដែលជនជាតិភាគតិចចាប់ផ្ដេីមរដូវប្រមូលផលបេះផ្លែក្រវាញនៅរដូវក្រវាញផ្លែ និង មានគោក្របីបាត់ឫវង្វេងផ្លូវរួមជាមួយនិងពួកគេមានជំងឺឈឺថ្កាត់ គឺបងប្អូនជនជាតិភាគតិចនេះ ។ បានប្រារពពិធីរាំរបាំនេះឡើងដើម្បីបន់ស្រន់ថ្វាយដល់លោកតាម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីដែលថែរក្សានៅទីនោះជួយដល់ពួកគេ។
ដោយឡែកថ្មចំកាក់ថ្មកែវវិញ គឺប្រជាជននៅខេត្តពោធិ៍សាត់នេះបាននាំគ្នាយករ៉ែថ្មធម្មជាតិមកឆ្លាក់ជាផលិតផ្សេងៗសំរាប់តាំងលំអរឬ ធ្វើជាវត្ថុសក្ការៈ តាមទំនាម- ទំលាប់របស់ប្រជាជនខ្មែរ។
រ៉ែថ្មកែវទាំងនោះ ភាគច្រើនមាននៅភ្នំតាសៃ ភ្នំយ៉ន និងភ្នំស្ពង់ក្នុងទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលមានភាពល្បីល្បាញជាយូរយាណាស់មកហើយ។ ដោយថ្មនេះវាមានលក្ខណៈពិសេស ជាប្រភេទរ៉ែថ្មធម្មជាតិមានសភាពទន់ល្មម រំលេចដោយពណ៌ភ្លឺរលោងអាចយកមកកែច្នៃ ជាវត្ថុសិល្បៈ និងគ្រឿងចំលាក់ផ្សេងៗតាមតំរូវការរបស់អតិថិជនក្នុងស្រុកនៅក្រៅស្រុកដើម្បីធ្វើឲ្យពួកគាត់ផ្លាស់ប្ដូរជីវភាពល្អប្រសើរមួយកម្រិតទៀត៕