​អាមេរិក​ចុះសន្ធិសញ្ញា​រក្សា​កងទ័ព នៅ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​ក្រោយ​ឆ្នាំ​២០១៤

0

​https://www.youtube.com/watch?v=z91XYTvgKG8
​កាលពី​ថ្ងៃទី​៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៤ មន្ដ្រី​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន និង​អាមេរិក​បាន ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​រក្សាទុក កងកម្លាំង​ទាហាន​នៅលើ​ទឹកដី​អា​ហ្វ​ហ្គា នី​ស្ថាន​ជា​បន្ដទៀត ក្រោយ​កិច្ច​ព្រម ពៀង​លើក​មុន​ត្រូវ​បញ្ចប់​នៅ​បំណាច់​ឆ្នាំ នេះ​។ កិច្ចព្រមព្រៀង​ធ្វើឡើង​តាម​ការ សន្យា​របស់​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី ស្ថាន លោក Ashraf Ghani ក្នុងអំឡុង ពេលដែល​លោក​បាន​បើក​យុទ្ធ​ការ ឃោសនាបោះឆ្នោត​នាពេល​កន្លងមក​។​
​ទីប្រឹក្សា​សន្ដិសុខ​ជាតិ​របស់​អា​ហ្វ​ហ្គា នី​ស្ថាន លោក Hanif Atmar និង​ឯកអគ្គ រដ្ឋទូត​អាមេរិក លោក​James Cunning-ham​បាន​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្ដិសុខ​ជា ឧភតោភាគី​នៅ​វិមាន​ប្រធានាធិបតី ក្រោយ​មួយថ្ងៃ​បន្ទាប់ពី​លោក​Ghani ស្បថ​ចូលកាន់​តំណែង ។​
​នៅក្រោយ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ដែល​បាន ធ្វើឡើង លោក Ghani បាន​ថ្លែងថា «​ក្នុងនាម​ប្រទេស​មាន​ឯករាជ្យ​…​យើង បាន​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ដើម្បី​ស្ថិរភាព​, សុជនភាព និង​វិបុលភាព​ដល់​ប្រជាជន យើង​, ស្ថិរភាព​នៅក្នុង​តំបន់ និង​នៅ លើ​ពិភពលោក​» ។​
​លោក​Ghani​ជា​អ្នក​ស្នង​តំណែង លោក Hamid Karzai ដែល​បាន បដិសេធ​រយៈពេល​យូរ​កន្លងមកហើយ នៅក្នុង​ការចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ​ជាហេតុ ធ្វើឱ្យ​ទំនាក់ទំនង​រវាង​លោក​នឹង​អាមេរិក មានការ​រាំងស្ទះ​។ លោក​Hamid Karzai បាន​ខឹងសម្បារ​ដោយសារតែ​ការបាត់ បង់ជីវិត​ជន​ស៊ីវិល ហើយ​លោក​មាន ជំនឿ​ថា សង្គ្រាម​មិន​ធ្វើឱ្យ​ប្រទេស​លោក មានការ​រីកចម្រើន​ទេ ។​
​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​រប​ស់​អាមេរិក លោក Cunningham​បាន​ថ្លែងថា​កិច្ចព្រមព្រៀង នេះ​មានន័យថា អាមេរិក​នៅតែ​បន្ដ ស្ថិតនៅក្នុង​ប្រទេស​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន ដោយនៅ​ទីនោះ​កងទ័ព​បរទេស​បានផ្ដល់​សន្ដិសុខ​តាំងពី​ឆ្នាំ​២០០១​រៀងមក​នៅ ក្នុងការ​ផ្ដួលរំលំ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​រ៉ាឌីកាល តា​លី​បង់​អ៊‌ិ​ស្លាម​ដែល​បានផ្ដល់​ជម្រក ដល់​ក្រុម​ដែល​រៀប​គម្រោងការ​វាយ ប្រហារ​នៅ​ថ្ងៃ​១១ កញ្ញា ។ លោក​បន្ដថា «​វា​ជា​ជម្រើស​មួយ​របស់​អាមេរិក​ដើម្បី បន្ដ​កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ​ជាមួយ​ដៃគូ អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​លើ​បេសកកម្ម​សន្ដិសុខ ដ៏​មាន​សារសំខាន់​របស់​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដោយ​ការ​ហ្វឺ​ក​ហាត់ បំពាក់បំប៉ន​កង កម្លាំង​សន្ដិសុខ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន និង គាំទ្រ​កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ​ប្រឆាំង​ក្រុម ភេរវកម្ម​» ។​
​ក្រោយ​ប៉ុន្មាន​នាទី​បន្ទប់​ពី​កិច្ច​ព្រម ព្រៀង​សន្ដិសុខ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​, កិច្ច ព្រមព្រៀង​ប្រហាក់ប្រហែល​មួយ​ផ្សេង ទៀត​ជាមួយ​អង្គការ​ណា​តូ​ក៏​ត្រូវបាន សម្រេច​ធ្វើឡើង​ផងដែរ ដោយ​អនុញ្ញាត ឱ្យ​កងទ័ព​សម្ពន្ធ​មិ​ត្ដ​អង្គការ​ណា​តូ​អាច ចូលរួម​ជាមួយ​កងទ័ព​បរទេស​ដែល​បន្ដ នៅលើ​ទឹកដី​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​នោះ​។​​លោក Ghani បាន​ថ្លែងថា បើ​កិច្ច​ព្រម ព្រៀង​នេះ​មិន​សម្របសម្រួល​ទៅតាម អធិបតេយ្យ​របស់​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​ទេនោះ ភាគី​នីមួយៗ​អាច​លុបចោល​កិច្ច​ព្រម ព្រៀង​នេះ​ក្នុង​រយៈពេល​២​ឆ្នាំ​។ លោក បន្ដថា «​សិទ្ធិ​ប្រើ​កងទ័ព​គឺ​អាស្រ័យ​ទៅ លើ​ការសម្រេច​ចិ​ត្ដរបស់​រដ្ឋាភិបាល អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​។ ដែនអាកាស​ស្ថិត នៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រងរ​បស់​យើង ។ កងទ័ព​បរទេស​មិនអាច​ចូលទៅ​កាន់​ព្រះ វិហារ ឬ​ទីតាំង​សក្ការបូជា​បានឡើយ​»​។​
​តាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទាហាន​បរទេស ១២.០០០​នាក់​អាច​នៅលើ​ទឹកដី​អា​ហ្វ ហ្គា​នី​ស្ថាន​ក្រោយ​ឆ្នាំ​២០១៤ នៅពេល បេសកម្ម​ប្រឆាំង​ក្រុម​ភេរវកម្ម​ដឹកនាំ ដោយ​កម្លាំង​សម្ពន្ធ​មិ​ត្ដ​អាមេរិក អង្គ ការ​ណា​តូ​ត្រូវ​បញ្ចប់​។ កងទ័ព​អាមេរិក ៩.៨០០​នាក់ ហើយ​ក្រៅពីនេះ​គឺ​កងទ័ព សម្ពន្ធ​មិ​ត្ដរបស់​អង្គការ​ណា​តូ​ជា​អ្នក​បន្ដ ស្នាក់នៅ​ក្នុងប្រទេស​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​។ ពួកគេ​ហ្វឹកហាត់ និង​ជួយ​ដល់​កង​សន្ដិ សុខ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​នៅក្នុង​សង្គ្រាម ប្រឆាំង​ក្រុម​តា​លី​បង់ និង​ក្រុម​រ៉ាឌីកាល់ សម្ពន្ធ​មិ​ត្ដ​អិស្លាម​ជ្រុលនិយម​។​
​អាមេរិក​មាន​សិទ្ធិ​បង្កើត​បន្ទាយ​ទាហាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​ដរាប​ដល់​កិច្ចព្រមព្រៀង​អស់​ពេល​កំណត់ ជា​ថ្នូរ​នឹង​ការផ្ដល់​មូលនិធិ​ដើម្បី​ហ្វឹកហ្វឺន និង​ផ្គត់ផ្គង់​ដល់​កងកម្លាំង​សន្ដិសុខ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​ដែល​បច្ចុប្បន្ននេះ​មាន ៣៥០,០០០​នាក់ ។​

​លោក​Ghani បាន​ស្បថ​ចូលកាន់ តំណែង​ប្រធានាធិបតី​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន កាលពី​ថ្ងៃទី​២៩ ខែកញ្ញា ហើយ​លោក បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ក្រុម​តា​លី​បង់​ចូល រួម​កិច្ចចរចា​សន្ដិភាព​។ លោក​បាន បង្កើត​រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ​ជាមួយ​គូប្រជែង របស់ខ្លួន គី​លោក Abdullah Abdullah ក្រោយ​បញ្ហា​ជាប់គាំង​នយោបាយ​កើត ឡើង​យូរអង្វែង​ដោយសារតែ​លទ្ធផល បោះឆ្នោត​។ លោក Abdullah​មាន តួនាទី​ធំ​នៅក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​នេះ ។​​ក្រុម​តា​លី​បង់​ដែល​វាយប្រហារ បណ្ដេញ​កងទ័ព​បរទេស និង​រដ្ឋាភិបាល គាំទ្រ​ពី​អាមេរិក​បាន​ឆ្លៀតឱកាស​ការ ជាប់គាំង​នយោបាយ​នៅ​ទីក្រុង​កា​ប៊ូល នោះ​វាយប្រហារ​ដើម្បី​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រង​ទឹក ដី​ប្រកបដោយ​យុទ្ធសាស្ដ្រ​ដូចជា​នៅក្នុង ខេត្ដ Helmand ភាគ​ខាង​ត្បុ​ង និង​នៅ ខេត្ដ Kunduz ភាគ​ខាងជើង​ជាដើម​។​
​ក្រុម​តា​លី​បង់​បាន​ថ្កោលទោស​កិច្ច ព្រមព្រៀង​ជាមួយ​អាមេរិក​នេះ ហើយ បានលើកឡើង​កាលពី​ថ្ងៃទី​៣០ ខែកញ្ញា ដោយ​ហៅ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នោះ​ថា «​ពុតត្បុត​អាក្រក់​របស់​អាមេរិក​ដើម្បី ត្រួតត្រា​លើ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន ព្រមទាំង ស្ដារ​កេរ្ដិ៍ឈ្មោះ​របស់ខ្លួន​នៅលើ​ឆាក​អន្ដរ ជាតិ​ថា​ជា​មហាអំណាច​យោធា​» ។​
​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍​រប​ស់​ក្រុម​តា​លី បង់​ផ្ញើ​ទៅកាន់​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយបាន បញ្ជាក់ថា «​ស្ថិតនៅក្រោម​ឈ្មោះ​កិច្ច ព្រមព្រៀង​សន្ដិសុខ​, ថ្ងៃនេះ អាមេរិក​ចង់ ត្រៀម​ខ្លួនគេ​ផ្ទាល់​វាយប្រហារ​ប្រកប ដោយ​គ្រោះថ្នាក់ និង​មិន​ប្រាកដប្រជា មួយ​ផ្សេងទៀត​»​។ ប្រភព​បន្ដថា «​តាម គម្រោងការ និង​សកម្មភាព​របស់​ពួកគេ គឺ​គេ​ចង់​បោកប្រាស់​ពលរដ្ឋ​។ ពួកគេ គិតថា​ពលរដ្ឋ​អា​ហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​មិនដឹង​ពី ផែនការ និង​ពុតត្បុត​អាក្រក់​របស់​ពួក គេ​ហើយ​មើល៍ទៅ​.