សៀមរាប: រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មកម្ពុជា បានថ្លែងថា អង្ករដែលជាអាហារចម្បងសម្រាប់ប្រជាជនជាងពាក់កណ្តាលនៃពិភពលោក និងជាចំណុចកណ្តាលនៃសេដ្ឋកិច្ចកសិកម្ម និងសន្តិសុខស្បៀងរបស់កម្ពុជានោះ ពេលនេះប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ជាបន្ទាន់ ។ ដែលធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារបុរីអង្គរ ខេត្តសៀមរាប ថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ នេះ។
បន្ទាប់ពីចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោក ចូស កាឌែល (Jost Kadel) ស្ថានទូតនៃសាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំនៅកម្ពុជា និង តំណាង អីយូ (EU )និង( GCF) រួចមកឯកឧត្តម ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងវេទិកាអនាគតស្តីពី “និរន្តរភាពប្រព័ន្ធស្បៀងអាហារ-ការធានាអនាគត៖ ស្ពានឆ្លងប្រទេស ការផ្លាស់ប្តូរអាហារូបត្ថម្ភ ឯកឧត្តម បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននេះ វិស័យកសិកម្មបានជួបប្រទះបញ្ហាធំៗដូចជា ភាពងាយរងគ្រោះនៃអាកាសធាតុ៖ ការកើនឡើងសីតុណ្ហភាព ភ្លៀងធ្លាក់ខុសប្រក្រតី និងព្រឹត្តិការណ៍អាកាសធាតុខ្លាំងបានគំរាមកំហែងដល់ផលិតកម្មស្រូវនៅទូទាំងពិភពលោក។ ការរំខានទាំងនេះកំពុងប៉ះពាល់ដល់ផលិតភាពរួចហើយ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពកសិកររាប់លាននាក់ ។ ជាមួយគ្នានេះបញ្ហាការបំភាយឧស្ម័នមេតាន តាមរយៈវិធីសាស្រ្តធ្វើស្រែចំការតាមបែបប្រពៃណីក៏បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។ ឧស្ម័នមេតានពីវាលស្រែលិចទឹកនៅតែជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំមួយ ដែលទាមទារឲ្យយើងស្វែងរកដំណោះស្រាយ និងយន្តការជំនួស ដើម្បីទទួលយកការអនុវត្តផលិតកម្មការបំភាយឧស្ម័នទាប ដោយមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទិន្នផល និងប្រាក់ចំណេញ។ទន្ទឹមនេះការស្រាវជ្រាវក៏បានបង្ហាញថា កម្រិត២ កើនឡើងកាត់បន្ថយគុណភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់អង្ករ ដែលប៉ះពាល់ដល់មីក្រូសារជាតិសំខាន់ៗដូចជាជាតិដែក និងស័ង្កសី។ នេះបង្កហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ ជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជនដែលងាយរងគ្រោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងថា ទន្ទឹមនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ គឺជាឱកាស។ ព្រោះតាមរយៈការលើកកម្ពស់ការអនុវត្តឆ្លាតវៃអាកាសធាតុ ពង្រីកការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងការវិនិយោគលើពូជដំណាំដែលធន់នឹងអាកាសធាតុ យើងមិនត្រឹមតែអាចការពារផលិតកម្មស្រូវប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្វែរវិស័យនេះទៅជាកត្តាជម្រុញនៃនិរន្តរភាពផងដែរ។ កាលពីឆ្នាំ ២០២៤ គឺជាឆ្នាំដំបូងដែលមានសីតុណ្ហភាពមធ្យមសកលបានឡើងលើសពី ១,៥ អង្សាសេ ដែលផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទាំងក្នុងពិភពលោក និងក្នុងតំបន់។ នេះបង្ហាញពីភាពតឹងតែងនៃរយៈពេលនៃសកម្មភាពខ្លាំងគឺដើម្បីការពារការរីករាលដាលនៃគ្រោះធម្មជាតិបន្ថែមទៀត។ ឯកឧត្តម ឌិត ទីណា លើកឡើងថា “កសិកររបស់យើងពឹងផ្អែកលើយើង។
សុខភាព និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជនយើងអាស្រ័យលើយើង។ ភាពធន់នៃភពផែនដីរបស់យើងគឺអាស្រ័យលើយើង”។ ដូច្នេះវេទិកានេះបង្ហាញពីភាពរឹងមាំនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅទូទាំងប្រទេស វិញ្ញាសា និងវិស័យនានា។ កសិកម្ម សន្តិសុខស្បៀង អាហារូបត្ថម្ភ ការការពារសង្គម និងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ មិនមែនជាបញ្ហាឯកត្តជនតែមួយនោះទេ។ ពួកគេមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ដូច្នេះហើយដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងសកម្មភាពរួម។ ហើយប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសជាច្រើនរបស់អ្នកដែរ ឈរនៅផ្លូវបំបែកនៃបញ្ហាប្រឈម និងឱកាសក្នុងការផ្លាស់ប្តូរវិស័យកសិកម្មរបស់ខ្លួន។ យើងប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងដូចគ្នា អស្ថិរភាពអាកាសធាតុ កង្វះធនធាន និងការប្រែប្រួលទីផ្សារ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ យើងក៏ឃើញផងដែរនូវសក្តានុពលដូចគ្នាដែលផ្តល់អំណាចដល់កសិកររបស់យើង ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងការប្រើប្រាស់ភាពជាដៃគូ ។
នៅកម្ពុជា កសិកម្មគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធានាសន្តិសុខស្បៀង បង្កើតការងារ បង្កើតប្រាក់ចំណូល និងផលិតទំនិញនាំចេញសម្រាប់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ដើម្បីពន្លឿនការអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួន ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនគឺចាំបាច់ណាស់។ ស្ថិរភាពតម្លៃក្នុងវិស័យកសិកម្មមិនគ្រាន់តែជាគោលដៅសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ។ វាជាខ្សែជីវិតសម្រាប់កសិកររាប់លាននាក់ដែលពឹងផ្អែកលើកសិកម្មសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពួកគេ។ ការប្រែប្រួលនៃទីផ្សារពិភពលោក រួមជាមួយនឹងការកើនឡើងថ្លៃដើមផលិតកម្ម និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃអាកាសធាតុ ទាមទារដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត។
យោងតាមរដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម យុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់មួយរបស់យើងក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះគឺការលើកកម្ពស់សហគមន៍កសិកម្មទំនើប។ សហគមន៍ទាំងនេះផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់កសិករក្នុងការប្រមូលផ្តុំធនធាន ចូលទីផ្សារកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងចរចាតម្លៃសមរម្យសម្រាប់ផលិតផលរបស់ពួកគេ។ ពួកវាក៏ជាយានជំនិះសម្រាប់ការបង្កើតថ្មី ដែលអាចឱ្យកសិករទទួលយកការអនុវត្តប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃពីអាកាសធាតុ និងរួមបញ្ចូលឧបករណ៍ឌីជីថលដូចជាផ្ទាំងគ្រប់គ្រងតម្លៃដំណាំ ដើម្បីបង្កើនផលិតភាព និងភាពធន់របស់ពួកគេ៕